خواص زرشک

زرشک درختچه‌ای است دارای ساقه‌ای خاردار که ارتفاع آن تا ۴ متر نیز می‌رسد. چوب این درخت قهوه‌ای، قرمز و یا زرد رنگ می‌باشد. برگهای آن بیضی شکل با دندانه‌های اره‌ای و گل‌های آن خوشه‌ای و زرد رنگ است.
شاخه‌های زرشک تیغ زیادی دارد. میوه زرشک قرمز رنگ، گوشتی بیضوی شکل و دارای طعمی ترش است.
قسمت مورد استفاده این گیاه ریشه، پوست ریشه و ساقه، برگ گل و میوه آن است.

ترکیبات شیمیایی:

در تمام قسمت‌های این گیاه آلکالوئیدهای بربرین(Berberine)، اکسیاکانتین (Oxyaconthine)، بربامین (Berbamine) وجود دارد. مقدار آلکالوئید در پوست ریشه زرشک بیشتر از قسمت‌های دیگر این گیاه است.
میوه زرشک دارای حدود ۴% مواد قندی، ۶۵ اسید مالیک و اسید تارتاریک و مقدایر صمغ می باشد.
زرشک گونه‌های مختلف دارد که مهم‌تر از همه آن‌ها دو نوع است که یکی بنام زرشک بی‌هسته و دیگری زرشک با هسته (دارای دو هسته) می‌باشد.

خواص داروئی:

خواص طبی زرشک

زرشک از نظر طب قدیم ایران سرد و خشک است میوه زرشک خواص زیر را دارد:
۱) قابض است.
۲) تقویت کننده قلب و کبد است.
۳) بواسیر خونی را درمان می‌کند.
۴) خونریزی را برطرف می‌کند.
۵) برای برطرف کردن بیماری‌های کبدی مفید است.
۶) صفرا بر است.
۷) دم کرده زرشک را برای برطرف کردن ناراحتی‌های دهان غرغره کنید.

خواص ریشه و پوست ساقه
۱) صفرا بر و مسهل است.
۲) کبد را پاک و تقویت می‌کند.
۳) اعمال دستگاه گوارش را منظم می‌کند.
۴) سوء هاضمه را از بین می‌برد.
۵) بی اشتهایی را برطرف می‌کند.
۶) برای رفع یبوست مفید است.
۷) در درمان یرقان و زردی موثر است.
۸) نقرس و رماتیسم را برطرف می کند.
۹) خانم‌هایی که بین دو عادت ماهیانه خونریزی دارند باید برای برطرف کردن آن از ریشه و ساقه زرشک استفاده کنند.
۱۰) آنهایی که مبتلا به ورم طحال هستند می‌توانند برای معالجه از این گیاه کمک بگیرند.
۱۱) واریس را درمان می کند.
۱۲) برای معالجه بواسیر نافع است.
۱۳) برای برطرف کردن سوزش ادرار مفید است.
۱۴) فشار خون را پائین می‌آورد.
۱۵) برای شست وشوی چشم می‌توانید از جوشانده ریشه و ساقه و زرشک استفاده کنید .

خواص برگ زرشک
۱- آب آوردگی بدن را برطرف می‌کند.
۲- اسهال های مزمن را درمان می‌کند.
۳- برگ زرشک دارای مقدر زیادی ویتامین C می باشد. بنابراین در درمان بیماری اسکوربوت اثر مفید دارد.
۴- جویدن برگ زرشک باعث محکم شدن لثه و دندان می‌شود.
۵- در موقع آنژین و گلو درد، دم کرده برگ زرشک را غرغره کنید.

طرز استفاده:
جوشانده زرشک: مقدار ۲۰-۱۰ گرم پوست ریشه یا ساقه و یا میوه زرشک را در یک لیتر آب ریخته و آنرا بجوش بیاورید سپس آن را از روی اجاق برداشته بگذارید برای مدت ۱۰ دقیقه بماند. این جوشانده را صاف کرده و با شکر یا عسل شیرین کنید. مقدار مصرف روزانه آن سه فنجان در فاصله بین غذاهاست.
تنطور زرشک: این تنطور را می‌توانید از فروشگاه‌های گیاهان دارویی و یا برخی از داروخانه ها خریدری کنید. مقدار مصرف آن ۲۰-۱۰ قطره سه بار در روز می‌باشد.
دم کرده زرشک : مقدار ۴۰ گرم زرشک را در یک لیتر آب جوش ریخته و بگذارید مدت ۱۰ دقیقه بماند سپس آنرا با شکر یا عسل مخلوط کنید. مقدار مصرف آن سه فنجان در روز و در فاصله بین غذاهاست.

مضرات :
مصرف مقدار زیاد زرشک و یا ساقه و برگ آن برای زنان حامله مناسب نیست زیرا رحم را تحریک می‌کند و ممکن است باعث سقط جنین شود.

منبع: irteb